Một nông dân làm việc trên trang trại trồng tỏi và hành tím ở quần đảo Lý Sơn, ngoài khơi tỉnh Quảng Ngãi cho biết “việc bán tỏi Lý Sơn giả đã làm hỏng thương hiệu cây trồng chủ lực của đảo Lý Sơn trong thời gian qua.”
Bất chấp những nỗ lực của chính quyền địa phương, sản phẩm tỏi từ Ninh Hiển của tỉnh Khánh Hòa và Phan Rang của tỉnh Ninh Thuận được bán với nhãn hiệu Lý Sơn, đã chiếm lĩnh thị trường địa phương – nơi trồng trọt nổi tiếng từ bao đời nay.
Các biện pháp còn lỏng lẽo để kiểm soát những kẻ gian lận và thiếu bảo vệ thương hiệu đã làm tăng thêm sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các nông sản tại đảo Lý Sơn.
Ngoài ra, chính quyền địa phương vẫn chưa tìm ra giải pháp cho vấn đề chung là giá cả nông sản lại lao dốc sau một vụ mùa bội thu.
“Người dân trên đảo đã chứng kiến một vụ thu hoạch bội thu trong năm nay với tổng số 2.500 tấn tỏi khô trên 300ha trang trại, nhưng nó chỉ có thể được bán ở mức 60.000 đồng hoặc 70.000 đồng mỗi kg tại chợ trung tâm của đảo. Trong khi đó, tỏi nhãn hiệu Lý Sơn được bán với giá 100.000 đồng trong các siêu thị ”, bà Phạm Thị Hương, phó chủ tịch ủy ban nhân dân huyện đảo cho biết.
Tỏi giả từ Khánh Hòa, Ninh Thuận được chuyển từ đất liền ra đảo nên có giá thấp hơn.
Vị phó chủ tịch cho biết huyện đã thu giữ 620kg tỏi được đưa từ Khánh Hòa ra đảo vào năm ngoái.
Cô cho biết những kẻ lừa đảo hầu hết là nông dân gốc Lý Sơn, đang sống ở xã Ninh Hiển của tỉnh Khánh Hòa. Bà cho biết, họ thường lấy giống tỏi từ đảo về trang trại ở Khánh Hòa và Ninh Thuận trước khi vận chuyển tỏi về đảo để bán với giá của tỏi Lý Sơn.
“Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra liên tục nhưng một số thương lái cố tình trộn các sản phẩm tỏi khác nhau trong các bao bì mà không có nhãn mác, chứng nhận xuất xứ. Chỉ có người dân trên đảo mới nhận ra tỏi Lý Sơn chính gốc, chứ còn khách du lịch thì không”, bà Hương nói.
Dương Ngọc Sơn, một cư dân trên đảo, cho biết tỏi từ các tỉnh khác dễ trồng hơn ở các trang trại của đất liền và những sản phẩm này có thể được bán với giá 30.000 đồng.
“Những kẻ gian lận có thể kiếm gấp ba khi ngụy tạo tỏi giả thành tỏi Lý Sơn. Nó làm hỏng thương hiệu được bảo vệ của hòn đảo. Chúng tôi đối mặt với lỗ khi giá tỏi Lý Sơn hiện tại là 60.000 đồng cho một kg tỏi khô ”, ông Sơn nói.
Ông nói: “Tôi chắc chắn rằng tỏi Lý Sơn có thể cung cấp đủ cho khách du lịch và các siêu thị đã đăng ký trong đất liền.
Ông đổ lỗi cho chính quyền địa phương vì không xử lý tỏi giả, với việc kiểm tra các tàu chở hàng từ đất liền và tiền phạt thấp nên không có hiệu quả.
Ông Sơn cho biết, quyền sở hữu thương hiệu đối với các sản phẩm của đảo Lý Sơn gồm tỏi, hành, hải sản, rượu tỏi, hải sản khô và rong biển đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ công nhận cho 50 hộ dân. và các cá nhân trên đảo vào năm 2007.
Tuy nhiên, tem chống hàng giả và logo của sản phẩm Lý Sơn vẫn chưa được cấp và du khách vẫn còn hoang mang về tỏi giả và tỏi chính gốc ngay trên đảo.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Thương mại Tỏi, Hành tím của Đảo, Nguyễn Văn Định đề nghị phải phạt thật nặng những vi phạm, phối hợp kiểm tra chặt chẽ giữa lực lượng biên phòng và lực lượng canh gác thị trường tất cả các tàu tại cảng và tem chứng nhận nguồn gốc trên sản phẩm của Lý Sơn.
“Hội chúng tôi có 100 hội viên là nông dân Lý Sơn. Chúng tôi sống bằng nghề trồng tỏi và hành tím. Tỏi giả có thể khiến nông dân phá sản, còn những kẻ lừa đảo thì có thể sống sung túc ”, ông Định nói.
Anh cho biết, giống tỏi Lý Sơn trồng ở Khánh Hòa và Phan Rang thường cho năng suất cao gấp đôi so với ở đảo Lý Sơn.
“Người dân trên đảo tốn quá nhiều công sức và rủi ro thiên tai trong việc trồng tỏi trên đảo. Đất là hỗn hợp của đá bazan, cát trắng, phân bón và nước ngọt hạn chế. Người tiêu dùng khó nhận ra sự khác biệt giữa tỏi Khánh Hòa và tỏi đảo Lý Sơn vì hai sản phẩm tỏi giống nhau khoảng 80% ”, ông Định nói.
Ông cho biết thêm, chỉ có thể nhận biết rõ ràng tỏi Lý Sơn do có màu trắng đục, tép nhỏ, còn tỏi Ninh Hiển, Phan Rang thì to hơn, trắng hơn.
Ông Định khẳng định, tỏi Lý Sơn chính gốc chỉ bán ở chợ trung tâm quần đảo Lý Sơn, siêu thị Big C trong đất liền và các cửa hàng đã đăng ký nhãn hiệu.
Theo UBND xã Lý Sơn, chính quyền địa phương đã và đang xây dựng Chỉ dẫn địa lý để bảo vệ tỏi Lý Sơn tốt hơn.
Hòn đảo được mệnh danh là Vương quốc tỏi của Việt Nam có 21.000 cư dân, trong đó 73% sinh sống bằng nghề trồng tỏi và hành hoa hoặc đánh bắt cá.
Một trang trại công nghệ cao sản xuất tỏi hữu cơ đã được xây dựng trên đảo, với tổng vốn đầu tư 177.000 USD.
Năm ngoái, hòn đảo này đã sản xuất được 2.500 tấn tỏi và 6.500 tấn hành tím từ 1.000ha đất canh tác.
